Ở Huế có hai món đặc sản khá độc đáo mà ngay cả dân Huế không phải ai cũng từng được ăn . Đó chẵn phải cao sang gì mà được chế biến từ những nguyên liệu rất dễ kiếm . Khi nói tên ra không chỉ người Huế mà cả người các vùng khác đều thốt lên ” tưởng gì ” , ” ăn mòn răng rồi ” , ” bày đặt làm ra vẻ kỳ bí “,… vân mây và vân mưa . Đó là tôm chua măng vòi và mắm xổi cá rò . Cái thứ gọi là tôm chua và mắm rò ” đặc sản ” Huế bán tràn lan trên thị trường không phải là 2 món này . Hai thứ mà quý vị thường ăn tên gọi đúng là ” mắm tôm chua ” và ” mắm cá rò ” .
1) Tôm chua măng vòi :
– Nguyên liệu gồm : Tôm đất loại chỉ to bằng đầu đũa , măng vòi tre , cơm rượu , riềng ,sả , tỏi ớt , gia vị .
Tôm mua về rửa sạch rồi rửa qua bằng rượu trắng để ráo ,măng vòi bóc lấy nõn xắc sợi , riềng cũng xắc sợi, tỏi, sả ,ớt ( phải là ớt chìa vôi chín đỏ ) , cơm rượu gia vị chuẩn bị sẵn .
Tất cả hỗn hợp ấy vô thẩu để nơi thoáng mát , mười ngày sau bắt đầu dậy mùi thơm .
Ngửi mùi thơm ấy biết ngay chất lượng của thẩu tôm chua . 18 ngày là ăn được , phải ăn cho hết , quá 25 ngày thì mùi thơm không còn nữa và rất chua . Món này ăn với thịt heo luộc kèm dưa Huế .
2) Mắm xổi cá rò :
Nguyên liệu gồm cá rò , cơm rượu , riềng ,sả , ớt tỏi , gia vị . Tất cả vô thẩu . Chỉ làm thẩu nhỏ thôi để ăn trong 2-3 ngày . Món này thơm kinh khủng . Bảy ngày thì ăn được , quá 10 ngày thì không còn ngon nữa .
Ngày nay nhờ có tủ lạnh nên có thể bảo quản lâu hơn , nhưng khi bảo quản lạnh thì không giữ được mùi vị của nó nữa . Tôm chua măng vòi và mắm cá rò khá chọn tay người chế biến . Có người làm ngon , có người mó tay vào vài ngày là nó thối , không dậy mùi , màu đen xỉn .
Hai món này người ta làm tặng người thân , hoặc khi có giỗ kỵ . Người tặng nói rõ ngày ăn được và ăn trong bao lậu . Đến đây các bạn , kể cả người Huế đừng bỉu môi ” tưởng gì ” nữa nhé!
<Phuc Tran>
