Ngoài việc được biết đến là nơi có nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng, Huế còn hấp dẫn, thu hút khách du lịch bởi các giá trị văn hóa. Trong đó, ẩm thực Huế nói chung và ẩm thực chay Huế nói riêng không chỉ khiến khách du lịch quốc tế ngạc nhiên mà ngay cả nhiều người Việt đến mảnh đất này cũng phải trầm trồ, thán phục.
Tại sao khi nói đến ẩm thực chay, Huế lại được nhắc đến đầu tiên. Phải chăng vì Huế là cái nôi của Phật giáo?
Có thể nói như vậy vì dưới thời Nguyễn, Phật giáo được phong làm quốc giáo, chính vì thế các món chay từ dân gian đến cung đình ở Huế đều phong phú và cầu kỳ không kém gì món mặn.
Huế là nơi đầu tiên mà việc ăn chay trở nên rất phổ biến và trở thành một nét văn hóa độc đáo. Thật vậy, các gia đình Huế từ bình dân đến quý tộc đều có truyền thống ăn chay. Hàng tháng vào những ngày lễ, nhà chùa thường làm cỗ chay đãi Phật tử đến vãng cảnh Chùa. Gọi là cỗ nhưng món chay trong chùa không cầu kỳ, chỉ đạm bạc với tương, muối, rau dưa… toàn là những sản vật, thảo mộc trong vườn chùa do quý tăng, ni và các vãi cùng những Phật tử nhiệt thành đến trồng. Bữa cơm chùa dù rất đạm bạc song luôn thu hút rất nhiều người.
Người Huế không chỉ ăn chay vào rằm, mồng một hay những ngày lễ, họ ăn chay như một thói quen thường nhật hay những khi gia đình có giỗ chạp. Người Huế dùng chay không đơn giản chỉ vì sức khỏe mà với họ món chay còn ẩn chứa nhiều triết lý sâu xa.
Chính vì vậy, mâm cơm chay của người Huế không quá sang trọng, không “giả gà giả heo” mà vô cùng đơn giản, càng đạm bạc càng tốt. Tuy nhiên, mâm cơm chay phải hội đủ các yếu tố âm dương, hội đủ thiền tịnh.
Phụ nữ Huế đa phần đều biết nấu món chay. Đặc biệt, người Huế có một cách bày tỏ sự quý mến và tấm chân thành với bạn bè bằng cách mời khách dùng bữa cơm chay thanh đạm. Nét văn hóa độc đáo này có lẽ duy nhất chỉ có ở Huế.
Ẳm thực Chay xứ Huế còn được thể hiện trong mâm cỗ chay ngày Tết. Rất khác với các vùng miền ăn Tết với rất nhiều đặc sản, thịt cá thì nét độc đáo của Tết Huế chính là ở mâm cỗ chay ngày 30 và Mồng 1 Tết.
Mặc dù ngày nay nhiều nét truyền thống đã có phần được tiết giảm song trong mâm cỗ Tết của người Huế, món chay vẫn hiện diện như một phần không thể thiếu.
Đến Huế, nếu không có dịp thưởng thức bữa cơm chùa mộc mạc, thực khách có thể cảm nhận hương vị món chay tại các hàng quán xuất hiện rất nhiều trên các đường phố. Điều đăc biệt là, đa phần những tiệm cơm chay ở Huế đều do người Huế mở và chính người phụ nữ Huế tận tâm nấu món ăn. Chính vì thế, du khách thưởng cơm chay không chỉ cảm nhận hương vị từng món ăn còn thấy được sự đảm đang, dịu dàng của người con gái Huế.
Ai đó đã từng nói, ở Huế núi không cao, sông không sâu nhưng lòng người thì trầm lắng lạ bởi họ biết cách tu, thực hành việc dùng chay cho tâm hồn thanh tịnh.
Rất mong mọi người @everyone sẽ có dịp vào bếp cùng Nhịp Cầu Huế làm món chay nhé !
Chúc quý vị một ngày mới an lành!
<La Hạnh Thảo>
